شهرستان زرندیه به عنوان پیشانی استان مرکزی، شمالی‌ترین و نزدیکترین شهرستان این استان به پایتخت است که از سال 1382 از شهرستان ساوه منتزع و با پنج شهر(مأمونیه، پرندک، زاویه، خشکرود و رازقان) و دو بخش(خرقان و مرکزی)، به مرکزیت شهر مأمونیه مستقل شد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه مرکزی، با ارتقای این منطقه به شهرستان، در سال‌های اخیر نگاه ویژه‌ای چه از سوی دولت و چه از سوی سرمایه‌گذاران و بخش خصوصی به لحاظ برخورداری از برخی پتانسیل‌ها و زیرساخت‌های لازم به ویژه نزدیکی به پایتخت و فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، برخورداری از منطقه ویژه اقتصادی، قرار گرفتن در شاهراه مواصلاتی کشور، دسترسی به راه‌های ارتباطی مهم و نیز راه‌آهن سراسری، جدای از شناخته شدن به عنوان قطب کشاورزی و داشتن سهم عمده‌ای از تولیدات کشاورزی استان، استقرار واحدهای صنعتی و تولیدی کوچک و بزرگ در شهرک‌های صنعتی، بر این شهرستان حاکم شده و توانسته زرندیه را به یکی از بازوان قدرتمند صنعت کشور تبدیل کند.

با احداث ده‌ها واحد تولیدی و صنعتی طی سال‌های اخیر در این شهرستان می‌توان گفت که بسیاری از طرح‌های بزرگ صنعتی و گردشگری کشور در این شهرستان در حال احداث است و بهره‌برداری از آنها می‌تواند این شهرستان را به قطب بزرگ اقتصادی کشور تبدیل کند و این مهم نشان از آینده‌ای بسیار روشن و سراسر پیشرفت را برای این منطقه استراتژیک دارد.

یقینا با همه اقداماتی که به منظور شتاب‌بخشی به توسعه این شهرستان انجام شده می‌توان اذعان کرد که زرندیه هنوز در ابتدای ریل‌گذاری در جاده توسعه و ترقی قرار دارد و با تکمیل طرح‌هایی که هم‌اکنون در مرحله زیرساختی است قطعا در سالیان آینده جهشی پرشتاب و خیره‌کننده در این منطقه را مشاهده خواهیم کرد و این شهرستان می‌تواند با برخورداری از ظرفیت بالای صنعتی به عنوان یکی از بزرگترین شهرهای صنعتی کشور معرفی شود.

تبدیل شدن شهرستان زرندیه به یکی از قطب‌های بزرگ صنعتی کشور از جمله افتخارات استان مرکزی و مردم این خطه خواهد بود اما، این سوال مطرح است که آیا برنامه‌ریزی‌های لازم برای پذیرش این عنوان در زرندیه انجام و یا زیرساخت‌های آن فراهم شده است؟!

زرندیه بواسطه قرار گرفتن در 85 کیلومتری مرکز کشور، در مسیر ورودی بادهایی موسوم به بادهای شهریاری از سمت استان تهران است و تنها نقطه در اطراف پایتخت است که همیشه از هوای پاک برخوردار است اما، آیا با توسعه سریع صنعتی این منطقه می‌توان به حفظ شرایط زیست‌محیطی امیدوار بوده و هم‌چنان از این منطقه به عنوان منطقه سبز و پاک یاد کرد و یا توسعه آن منجر به قرار گرفتن این شهر در زمره شهرهای آلوده کشور خواهد شد؟

آیا صرف نظر از سرعت توسعه صنعتی در زرندیه فکر اساسی برای محیط زیست این منطقه که می‌رود تا رشد شتابان صنعت را تجربه کند، البته فکری برای مهار مناطق بیابانی که استعداد فراوانی در تولید ریزگردها دارند شده است؟ این سوال مهمی است که در ذهن بسیاری از صاحب نظران و کارشناسان بی پاسخ مانده است.

غفلت از الزامات توسعه پایدار، زیان‌آور است

به گزارش ایسنا، مشاور رئیس سازمان محیط زیست در جلسه کارگروه آمایش سرزمین استان مرکزی که آذرماه امسال در نیروگاه رودشور زرندیه برگزار شد، با تأکید براین‌که نباید به بهانه اشتغال و تحقق واژه "توسعه"، از مفهوم اصلی "توسعه پایدار" غفلت کرد، گفته بود: جانمایی نادرست صنایع، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها منجر به آلایندگی منطقه شده و اگر به درستی صورت می‌گرفت، وضعیت آلایندگی شهرهایی همچون اراک و ساوه بدین شکل نبود.

وی افزود: در عصر حاضر هر کس محیط زیست و آب سالم‌تر داشته باشد برای به زانو درآوردن دشمنان نیازی به جنگ ندارد.

مشاور ابتکار با اشاره به این‌که در آینده به زمین پاک بیش از پیش نیاز است، تصریح کرد: مدیران کارخانه و شرکت‌ها باید ابتدا سلامتی و نفس مردم را در نظر بگیرند چرا که همه اقدامات در نهایت برای دستیابی به زندگی مطلوب است.

وی با اشاره به ویژگی‌های خاص زرندیه اظهار کرد: زرندیه باید به شهرستان سبز استان و کشور تبدیل شود.

سیداحمد نبوی ادامه داد: اراک و تهران را نمی‌توان به سرعت تغییر داد اما، می‌توان زرندیه که در حال حاضر آب، هوا و خاک پاک و سالم دارد را سالم نگه داشت.

مدیرکل بازرسی سازمان محیط زیست کشور، با بیان این‌که زرندیه می‌تواند در استان مرکزی به عنوان پایلوت "شهرستان سبز" کشور قرار گیرد، افزود: نبود فاضلاب در شهرک‌های صنعتی و حوزه شهری در این شهرستان، از معضلات زیست‌محیطی منطقه بوده و بهره برداری هرچه سریع‌تر از تصفیه‌خانه‌ها، ضروری است.

وی بادخیز بودن منطقه را یک امتیاز عنوان کرد و گفت: استقرار نیروگاه بادی امتیازی است که زرندیه از ظرفیت آن برخوردار است و احداث نیروگاه بادی می‌تواند نیاز این شهرستان در حوزه برق را تأمین و از آلودگی‌ها بکاهد.

وی تصریح کرد: ایجاد شغل و افزایش آمار واحدهای صنعتی و تولیدی بدون توجه به تبعات آن مشکل‌آفرین بوده و در برخی موارد حتی احداث برخی واحدهای تولیدی آلاینده، در آینده، توسعه کشاورزی و محصولات باغی را با چالشی به نام آلودگی مواجه می‌کند و در نهایت به محرومیت از توسعه پایدار منجر می‌شود.

به گفته وی، به عبارتی توسعه پایدار به معنی انجام برنامه‌های توسعه‌ای با لحاظ کردن تمامی شرایط و تبعات احتمالی است و در اینجاست که می‌توان گفت توسعه زیربنایی انجام شده است.

اعتباری برای اجرای طرح‌های بیابان‌زدایی وجود ندارد

از سوی دیگر رئیس شورای اسلامی شهرستان زرندیه از عملکرد مجموعه منابع طبیعی و محیط زیست شهرستان اظهارگلایه‌ کرده و گفت: محیط زیست شهرستان نیروی انسانی لازم برای تشدید نظارت بر وضعیت آلایندگی در شهرستان را در اختیار ندارد.

محمدرضا خلج معصومی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به پدیده فرسایش خاک در این منطقه - که البته در گذشته که با تدبیر مسئولان وقت و اجرای طرح بیابان‌زدایی و کاشت درختان تاغ در جوار شهر مامونیه، برطرف شده بود - افزود: اداره منابع طبیعی باید هرچه سریع‌تر از این فاجعه جلوگیری کند تا شهر مامونیه زیر تلی از خاک مدفون نشده و کانون‌های تولید ریزگرد در این شهرستان افزایش نیابد.

وی بیان کرد: بارها این موضوع را از طریق مکاتبات اداری و مراجعات حضوری پیگیری کرده‌ایم اما هر بار با این پاسخ مواجه می‌شویم که اعتباری برای اجرای طرح‌های بیابان‌زدایی در شهرستان از سوی منابع طبیعی استان مرکزی وجود ندارد.

خلج معصومی تصریح کرد: اگر اعتباری برای اجرای طرح‌های بیابان زدایی وجود ندارد، لااقل بخشی از اراضی ملی در جوار شهرهای زرندیه را برای اجرای طرح‌های مختلف اعم از ایجاد پارک جنگلی به شهرداری‌ها واگذار کنند تا مجموعه مدیریت شهری وارد عمل شود.

دبیر شورای شهر استان مرکزی و عضو شورای شهر مامونیه در ادامه با انتقاد از آلودگی حاصل از صنایع مستقر در حریم شهرها نیز گفت: صاحبان صنایع و سرمایه‌گذارانی که زرندیه را برای راه‌اندازی یک مجموعه تولیدی و صنعتی برگزیده‌اند ابتدا باید حفظ سلامتی مردم را در نظر بگیرند و بدانند که ایجاد آلایندگی در این منطقه قطعا منجر به تهدید سلامتی مردم خواهد شد.

این عضو هیئت رئیسه شورای شهر استان مرکزی با بیان برخی مشکلات زیست‌محیطی در شهرستان زرندیه، گفت: اجرای شبکه فاضلاب و سیستم تصفیه‌خانه در پنج شهر این شهرستان از جمله اقدامات زیرساختی است که اقدام هرچه سریع‌تر متولیان امر در اجرای این طرح‌ها را می‌طلبد.

وی از اجرای طرح جامع پسماند در این شهرستان خبر داد و افزود: این طرح توسط شهرداری‌های شهرستان در حال اجراست تا دیگر شاهد دفن غیراصولی زباله نباشیم.

محمدرضا خلج معصومی هم‌چنین خواستار مدیریت پسماندهای صنعتی در شهرک‌های صنعتی شهرستان شد و افزود: قرار بود سیستم تصفیه‌خانه شهرک‌های صنعتی زاویه و مامونیه تا پایان آذرماه سال‌جاری به بهره‌برداری برسد اما این طرح‌ها هنوز به بهره‌برداری نرسیده است.

به گفته وی، مشکلات آلودگی‌های ناشی از فعالیت واحدهای صنعتی پراکنده در حریم شهرهای زاویه، مامونیه و پرندک، مستلزم احداث صنایع جدید در شهرک‌هایی است که فاصله بیشتری با شهرها دارند، از قبیل شهرک صنعتی شهید حاج امینی خرقان که می‌توان با بهره‌برداری از آن این موضوع را مدیریت کرد.

رئیس شورای شهرستان زرندیه هم چنین با بیان این‌که شهرستان زرندیه با کمبود فضای سبز شهری مواجه است، تصریح کرد: برنامه‌ای را در راستای افزایش سرانه فضای سبز شهری در شورای اسلامی شهرستان تدوین و عملیاتی خواهیم کرد.

خلج معصومی عدم مدیریت و نبودن متولی در صنایع مستقر در گردنه رنگرز از توابع زرندیه(ابتدای محور بوئین زهرا)، آلودگی ناشی از کشت زیر پلاستیک، حضور شکارچیان زیاد و غیرقانونی در منطقه و نبود پاسگاه محیط بانی در بخش خرقان را از دیگر مشکلات زیست‌محیطی در این شهرستان عنوان کرد.

وی به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی بخش خرقان و تنوع گونه‌های مختلف جانوری اشاره کرد و گفت: احداث پاسگاه محیط بانی به منظور برخورد با شکارچیان متخلف در راستای حفاظت از حیات وحش بسیار ضروری است.

نابودی جنگل‌های تاغ و زمین‌خواری تهدیدات بزرگ زیست محیطی برای زرندیه

به گزارش ایسنا، یک فعال محیط زیست در زرندیه نیز از پدیده ریزگردها به عنوان چالشی زیست‌محیطی در این شهرستان یاد کرد و افزود: به دلیل اقلیم بیابانی و خشک حریم شهرستان و هم‌چنین از بین رفتن جنگل‌های تاغ در اثر خشکسالی و البته بی‌تدبیری مسئولان وقت در مواجهه با قاچاقچیان چوب و هرس بی‌موقع این تاغزار در گذشته نزدیک، مناطق وسیعی از این شهرستان به کانون تولید ریزگرد شنی تبدیل شده است.

مهدی خلج معصومی افزود: این کانون‌های شن و طوفان با وزش بادهای شدید با سرعت بالای 70 کیلومتر در ساعت به سرعت بستر حرکت شن‌های روان و کاهش محسوس قدرت دید را ایجاد کرده و علاوه بر آلودگی شهرستان منجر به وقوع تصادفات و سوانح رانندگی در محورهای شهرستان به ویژه مناطق پرترددی همچون ساوه - زرندیه می‌شود.

وی افزود: متاسفانه در سال‌های اخیر اعتبار لازم برای اجرای طرح‌های بیان‌زدایی در شهرستان تامین نشده و شاهد پدیده شوم فرسایش خاک و هرچه فقیرتر شدن پوشش گیاهی در زرندیه هستیم.

این فعال محیط زیست افزود: پدیده شوم زمین‌خواری یکی دیگر از عوامل موثر در نابودی بخش‌های وسیعی از جنگل‌های تاغ و نیز مراتع و دشت‌های شهرستان است که براحتی و با چشم غیرمسلح، برای افراد عادی و غیرکارشناس هم قابل رویت و تشخیص است.

مهدی خلج معصومی برخورد شدید قضایی با عاملان پدیده زمین‌خواری، قاچاق چوب، چرای غیرمجاز دام و شکار غیرقانونی در این شهرستان را خواستار شد.

توسعه پایدار در گرو توجه به الزامات زیست محیطی است

رئیس اداره حفاظت از محیط زیست شهرستان زرندیه نیز معتقد است که توسعه پایدار و رونق اقتصادی ناشی از فعالیت واحدهای تولیدی و صنعتی در گرو توجه به الزامات زیست‌محیطی است و اقتصاد و حفاظت از محیط زیست دو بال یک پرنده هستند که باید در توازن با یکدیگر حرکت کنند.

وی با اشاره به مخاطراتی که فرآیند صنعتی شدن در کنار ایجاد منفعت اقتصادی و رفاه اجتماعی به همراه دارد، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: بروز عوامل زیان‌آور ناشی از فعالیت‌های صنعت در محیط زیست می‌تواند سلامت طبیعت را مورد تهدید قرار دهد.

وی از فعالیت 93 واحد صنعتی در شهر مأمونیه و 35 واحد صنعتی در زاویه خبر داد و گفت: پساب واحدهای صنعتی، آلاینده محیط زیست است.

طالبی گفت: براساس اظهارات مسئولان شهر صنعتی، احداث تصفیه‌خانه 95 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و با بهره‌برداری از آن آب استخراجی از تصفیه‌خانه را می‌توان برای مصارف کشاورزی و فضای سبز استفاده کرد.

وی پیش از این نیز به ایسنا گفته بود که در پایش زیست‌محیطی انجام شده از صنایع زرندیه چندین مورد آلاینده شناخته شده که مطابق قانون مشمول پرداخت عوارض آلایندگی هستند.

وی ادامه داد: واحدهای تولیدی که از طریق تخلیه فاضلاب، انتشار ذرات، گازهای آلاینده و تخلیه پسماند در محیط، آلودگی آب، هوا و خاک را فراهم آورند باید علاوه بر مالیات و عوارض، یک درصد از قیمت فروش را به عنوان عوارض آلودگی بپردازند.

به گفته‌ی وی، در شهر زاویه 125 واحد مستقر، 35 واحد دارای پروانه بهره‌برداری و در پرندک از 88 واحد مستقر 53 واحد دارای پروانه بهره‌برداری هستند و 47 واحد نیز به صورت پراکنده در این شهرستان فعالیت دارند که در پی افزایش کنترل و پایش واحدهای صنعتی مستقر در شهرک‌های صنعتی زرندیه از فعالیت این واحدهای صنعتی آلاینده محیط زیست جلوگیری شده است.

طالبی خاطرنشان کرد: ایجاد واحدهای صنعتی مستقر در زرندیه به شدت در حال افزایش است و از این رو توجه به کنترل آلودگی زیست‌محیطی صنایع در این شهرستان اهمیت ویژه‌ای دارد.

شهرستان زرندیه بویژه در خرقان دارای اقلیمی خاص بوده و بدلیل برخورداری از موقعیت ویژه زیستگاهی، گونه‌های مختلف جانوری را در خود جای داده است لذا محافظت از این منطقه از اهمیت خاصی برخوردار است.

رئیس محیط زیست زرندیه با اشاره به اقدامات محیط زیست در خصوص حفاظت از حیات وحش شهرستان نیز به ایسنا گفت: معرفی منطقه پیرحیدر به عنوان منطقه شکار ممنوع، تبدیل منطقه شکار ممنوع خرقان به منطقه حفاظت شده، معرفی روستای تاریخی چناقچی علیا و بخش خرقان به عنوان هدف گردشگری و معرفی بخش خرقان به عنوان محدوده توریستی از اقداماتی است که در راستای حفاظت از حیات وحش انجام شده است.

وی با بیان این‌که حیواناتی نظیر پرندگان شکاری، قوچ، میش، بز، کبک، سیاهگوش، کفتار، روباه و تیهو در این منطقه حفاظت می‌شوند، اضافه کرد: خرقان از مناطق مهم این شهرستان در حوزه شکار ممنوع محسوب می‌شود که گونه‌های نادر جانوری در آن زیست می‌کنند و در برنامه‌ریزی توسعه صنعتی منطقه نباید فراموش شوند.

طالبی در ادامه گفت: از آنجاکه شهرستان زرندیه در شاهراه مواصلاتی کشور قرار دارد و روزانه حجم قابل توجهی از تردد خودروهای سبک و سنگین را در محورهای شهرستان شاهد هستیم لذا ترویج فرهنگ حفاظت از محیط زیست در محورهای مواصلاتی این منطقه ضروری است.

وی ادامه داد: استفاده از ظروف یکبار مصرف که بخش زیادی از زباله تولید شده در دنیا را به خود اختصاص می‌دهد، دستاورد زندگی شهرنشینی است و متاسفانه همه روزه شاهد رهاسازی آنها توسط مسافرین عبوری از محورهای شهرستان هستیم و حریم جاده‌ها انباشته از این ظروفی است که تهدیدی جدی برای محیط زیست است.

وی هم‌چنین به میزان زباله‌های تولید شده در شهرهای مختلف زرندیه نیز اشاره کرد.

به گفته‌ی وی، در شهر مامونیه مرکز شهرستان با جمعیت بالغ بر 20 هزار نفر روزانه 15 هزار کیلوگرم زباله تولید می‌شود و در شهرهای زاویه، پرندک و خشکرود نیز بطور میانگین روزانه در هر شهر با جمعیتی حدود 6 هزار نفر 3500 کیلو زباله تولید شده و اجرای طرح بهسازی و دفن اصولی زباله از زمان انتقال زباله به مراکز دفن ضروری است.

با توجه به این آمار، افزایش سریع واحدهای صنعتی و اضافه شدن زباله‌های صنعتی به این حجم از زباله خانگی نیازمند تمهید اقداماتی جهت دفن اصولی و یا بازیافت این زباله‌ها در کوتاه مدت است تا شیرینی توسعه صنعتی به تلخی ناشی از آلودگی‌های صنعتی تبدیل نشده و هوا، خاک، آب و حیات وحش قربانی توسعه نشوند. آلودگی‌هایی که در صورت بی‌توجهی نسبت به دفن اصولی به منابع آبی زیرزمینی نفوذ کرده و ذخایر نه چندان زیاد آبی منطقه را بر ساکنان حرام می‌کنند و هوا را چندان می‌آلایند که نفس کشیدن بر ساکنان چه انسان، چه حیوان و چه گیاه سخت می‌شود.

گزارش از خبرنگار ایسنا منطقه مرکزی: علی فرقانی

انتهای پیام